گفت و گو‌های سرنوشت ساز

کتاب گفت و گوهای سرنوشت ساز پاسخی درخور به گفتهٔ مورخ بزرگ آرنولد توین‌بی است که گفته: «می‌توانید کل تاریخ جوامع، سازمان‌ها و ملت‌ها را در پنج کلمه خلاصه کنید. هیچ‌چیز مانند موفقیت شکست نمی‌خورد». به‌عبارت دیگر، هر وقت مشکلی در زندگی با پاسخی در حد آن مشکل حل می‌شود، موفق شده‌اید. ولی وقتی مشکل بغرنج‌تر می‌شود، پاسخ موفقیت‌آمیز قبلی دیگر جوابگو نیست و به نتیجه نمی‌رسد. بنابراین، هیچ‌چیز مانند موفقیت شکست نمی‌خورد.

آن مشکل زندگی، خانواده و سازمان‌مان را به‌میزان قابل توجهی تغییر داده است. درست مانند دنیا که با سرعت دلهره‌آوری در حال تغییر است و به‌طرز عجیبی با فناوری‌های خطرناک و شگفت‌انگیز در هم تنیده شده است، تنش و فشاری که همهٔ ما تجربه می‌کنیم نیز به شکل تصاعدی افزایش یافته است. این جوّ ملتهب بیشتر ما را وادار می‌سازد تا به فکر روابط‌مان باشیم و ابزارها، مهارت‌ها و ظرفیت‌هایمان را توسعه دهیم تا راهکارهای بهتر و جدیدی برای مشکلات‌مان پیدا کنیم.

این راهکارهای جدید و بهتر به منزلهٔ «روش من» یا «روش تو» نیست، بلکه «روش ما» را نشان می‌دهند. به‌طور خلاصه، راهکارها باید هم‌افزایی داشته باشند؛ یعنی کل یک چیز خیلی بهتر از مجموع چند چیز است. شاید این هم‌افزایی خودش را در تصمیم‌گیری بهتر، رابطهٔ بهتر، فرآیند بهتر تصمیم‌گیری، افزایش تعهد به اجرای تصمیم‌های گرفته شده یا ترکیبی از دو یا چند تا از این موارد نشان دهد.

در این کتاب یاد می‌گیرید که «گفت‌وگوهای سرنوشت‌ساز» باعث دگرگونی افراد و روابطشان می‌شوند. این گفت‌وگوها به قول بودا یک «روش میانه» را ایجاد می‌کنند؛ نه میانه‌ای بین دو سر یک طیف مستقیم، بلکه میانه‌ای بالاتر، مانند رأس یک مثلث. چون دو یا چند نفر چیز جدیدی از تبادل نظری واقعی ایجاد کرده‌اند، پیوند عاطفی شکل می‌گیرد، درست مانند پیوندی که در یک خانواده یا زندگی زناشویی به هنگام تولد فرزند جدیدی شکل می‌گیرد. وقتی در کنار شخص دیگر دست به خلق چیزی می‌زنید که به واقع خلاقانه است، یکی از قدرتمندترین انواع پیوند عاطفی را ایجاد کرده‌اید. در واقع، این پیوند به قدری قدرتمند است که در نبود آن، حتی اگر فشار اجتماعی مجبورتان کند که در بدگویی به دیگران ملحق شوید، به‌راحتی وفاداری‌تان را از دست نمی‌دهید.

توالی ارائهٔ این موضوع در این کتاب بسیار هوشمندانه است. در ابتدا شما را با قدرت فوق‌العادهٔ تبادل نظر آشنا می‌کند و سپس به توضیح خواستهٔ واقعی‌تان و تمرکز بر آن، ایجاد شرایط امن و استفاده از خودآگاهی می‌پردازد. در نهایت به شما یاد می‌دهد چطور به درک متقابل و هم‌افزایی خلاقانه برسید. به‌طور خلاصه، از ایجاد مجموعه مهارت‌های قلبی و ذهنی مناسب به سمت توسعه و استفاده از مجموعه مهارت‌های مناسب حرکت می‌کند.